Κυριακή 7 Φεβρουαρίου 2016

Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα: Το Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα / 1936

Δεν υπάρχουν σχόλια
ΑΓΓΟΥΣΤΙΑΣ: Ψέματα λέει. Ψέματα.

ΠΟΝΘΙΑ: Αυτός μου το'πε.

ΜΠΕΡΝΑΡΝΤΑ: Για εξηγήσου.

ΑΓΓΟΥΣΤΙΑΣ, μπαίνει η Αντέλα: Ο Πέπε μια βδομάδα τώρα, πάντα γύρω στη μία φεύγει. Ο Θεός να με κάψει αν λέω ψέματα.

ΜΑΡΤΥΡΙΟ: Κι εγώ στις τέσσερις τον άκουσα να φεύγει.

ΜΠΕΡΝΑΡΝΤΑ: Τον άκουσες. Τον είδες;

ΜΑΡΤΥΡΙΟ: Δεν έσκυψα έξω (στην Αγγούστιας). Τώρα τελευταία στο παράθυρο της αυλής, δεν τα λέτε;

ΑΓΓΟΥΣΤΙΑΣ: Όχι. Πάντα στο παράθυρο της κάμαρής μου.

ΜΑΡΤΥΡΙΟ: Στο παράθυρο...


ΜΠΕΡΝΑΡΝΤΑ: Θα μου πείτε κι εμένα τι γίνεται μέσα σ'αυτό το σπίτι;

ΠΟΝΘΙΑ: Τα μάτια σου άνοιξε και θα μάθεις. Ένα ξέρω μοναχά. Στις τέσσερις και μισή, ο Πέπε Ρομάνο έστεκε κάτω από ένα παραθύρι σου.

ΜΠΕΡΝΑΡΝΤΑ: Είναι σίγουρο;

ΠΟΝΘΙΑ: Και τι είναι σίγουρο σε τούτη τη ζωή;

ΑΝΤΕΛΑ: Μητέρα, μη πιστεύεις αυτήν που πάντα εύχεται την καταστροφή σου.

ΜΠΕΡΝΑΡΝΤΑ: Μη σε μέλει και ξέρω να φυλάγομαι. Λέξη δεν θέλω από καμιά. Ώρες-ώρες μερικοί-μερικοί, ρίχνουν κύματα τη λάσπη πάνω μας.

ΜΑΡΤΥΡΙΟ: Δεν μ'αρέσει το ψέμα. Αυτό που άκουσα είπα.

ΠΟΝΘΙΑ: Άρα κάτι έγινε.

ΜΠΕΡΝΑΡΝΤΑ: Δεν έγινε τίποτα. Έχω μάτια ανοιχτά απ'τη γέννα μου και θα τα'χω ανοιχτά μέχρι να πεθάνω εδώ μέσα.

ΑΓΓΟΥΣΤΙΑΣ: Εγώ όμως έχω την απαίτηση να μάθω.

(Μπαίνουν η Αμέλια και η Μαγκνταλένα.)

ΜΠΕΡΝΑΡΝΤΑ: Να μάθεις να υπακούεις. Τα άλλα είναι δική μου δουλειά. Κι εσύ Πόνθια, θυμήσου το. "Να μην ανακατεύεσαι εκεί που δε σε σπέρνουν."

ΔΟΥΛΙΚΟ, έρχεται απ'έξω: Στο τέλος της στράτας μαζώχτηκε κόσμος. Οι γειτόνοι βγήκαν στα παραθύρια.

ΜΠΕΡΝΑΡΝΤΑ: Τρέχα να μάθεις τι έγινε. (Η Πόνθια φεύγει, την ακολουθεί η δούλα και πάνε να βγουν τα κορίτσια.) Για πού το βάλατε εσείς ξεμυαλισμένες; Πένθος έχουμε. Μέσα στην αυλή γρήγορα. Μέσα.

(Βγαίνουνε όλες εκτός από την Μαρτύριο και την Αντέλα.)

ΜΑΡΤΥΡΙΟ: Να μ' ευγνωμονείς που που σφράγισα το στόμα μου.

ΑΝΤΕΛΑ: Κι εγώ το δικό μου.

ΜΑΡΤΥΡΙΟ: Τι θα' λεγες; Κανείς δεν δικάζεται για τις σκέψεις του.

ΑΝΤΕΛΑ: Εγώ κάνω πράξεις τις σκέψεις μου γιατί είμαι άξια να τις κάνω. Κι εσύ αυτό θα' θελες, αλλά δεν είσαι άξια.

ΜΑΡΤΥΡΙΟ: Δεν θα φτάσεις και πολύ μακριά.

ΑΝΤΕΛΑ: Όσο μακριά θέλω θα φτάσω.

ΜΑΡΤΥΡΙΟ: Εγώ θα σε ξεκολλήσω απ'την αγκαλιά του. Να το δεις.

ΑΝΤΕΛΑ: Μαρτύριο σε παρακαλώ, ποτέ μη μου το κάνεις αυτό, ποτέ.

ΜΑΡΤΥΡΙΟ: Τότε δεν θα τον έχει καμιά μας.

ΑΝΤΕΛΑ: Εμένα θέλει στο πλευρό του, μόνο εμένα.

ΜΑΡΤΥΡΙΟ: Απ' ότι είδα, εσένα σε θέλει μόνο μες στα μπράτσα του.

ΑΝΤΕΛΑ: Δεν το' θελα. Ήταν σα να με τράβαγε δεμένη με σχοινιά.

ΜΑΡΤΥΡΙΟ: Καλύτερα να σε δω νεκρή.

Ο Πατριάρχης της οικογένειας, έχει μόλις οδηγηθεί στην τελευταία του κατοικία. Τα ηνία παίρνει η Μπερνάρντα, αρχηγός της οικογένειας πια και των πέντε κοριτσιών της. Επιβάλλει το δικό της καθεστώς, που το χαρακτηρίζει ο φόβος, η αυταπάρνηση και οι δικές της αντιλήψεις περί ηθικής.

Σε επαφή με άντρα καμιά τους δεν επιτρέπεται να έρθει, πλην της Αγγούστιας, κόρη της από τον πρώτο της γάμο. Το όνομα αυτού Πέπε και είναι ο αρραβωνιαστικός της. Ο Πέπε, όμως, είναι το ομορφότερο παληκάρι του χωριού και ο μόνος στον οποίο οι υπόλοιπες έχουν πρόσβαση και μπορούν να κάνουν όνειρα γεμάτα πόθο.

Ο Πέπε ρίχνει τα ερωτικά του δίχτυα στην Αντέλα, τη μικρότερη κόρη, κι εκείνη ανταποκρίνεται. Μάρτυρας της εξέλιξης αυτής η έμπιστη δούλα της Μπερνάρντα, Πόνθια. Όμως, και η Αγγούστια έχει τις επιφυλάξεις της, κι ας μη γνωρίζει ακόμη τα τεκταινόμενα, καθώς πλησιάζει τα σαράντα και τα σχόλια περί προίκας της και όχι ομορφάδας, βρίθουν.

Οι ερωτικές συναντήσεις των Πέπε και Αντέλα, δε μένουν κρυφές για πολύ. Τους βλέπει η Μαρτύριο. Ξεσπούν καυγάδες, μεταξύ των κοριτσιών, ενώ η Αντέλα ξεσπάει θριαμβολογώντας για τον έρωτά της. Η μάνα, - βλέποντας στο πρόσωπο του Πέπε τον καταλύτη της μητριαρχικής της παντοδυναμίας - ξεχύνεται στην αυλή με το όπλο.

Όταν ακούγεται ο πυροβολισμός, η Αντέλα κλειδώνεται στο δωμάτιό της. Ο Πέπε, αν και τραυματισμένος, καταφέρνει να ανέβει στο άλογό του και να διαφύγει.

Η Αντέλα, όμως, δεν ανοίγει την πόρτα της. Οι γυναίκες του σπιτιού την σπάνε και την βρίσκουν κρεμασμένη...

Δείτε εδώ όλες τις φωτογραφίες  από το αρχείο του Εθνικού Θεάτρου της παράστασης κατά την περίοδο 1962-1963, με την Κατίνα Παξινού στον ρόλο της Μπερνάρντα. Δυστυχώς, δεν μπόρεσα να βρω φωτογραφικό υλικό με την Κατερίνα Χέλμη.

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου