Δημήτρης Λιαντίνης – «Έξυπνον Ενύπνιον - Οι Ελεγείες του Duino του Rilke», (αποσπάσματα από τη διδακτορική διατριβή του - 1977).

«Ο μεταμορφωμένος άνθρωπος, που ζει το αόρατο είναι εκείνος ο τύπος, τον οποίο η δημοτική αντίληψη θεωρεί καθαρό από το βάρος της υλικής πραγματικότητας, πιστεύει γι’ αυτόν ότι ημπορεί να βλέπει αόρατα πράγματα και τον ονομάζει «αλαφροΐσκιωτο».

Ο α λ α φ ρ ο ΐ σ κ ι ω τ ο ς όταν είναι άγρυπνος, ζει μέσα στην πραγματικότητα του κόσμου το όνειρο της ζωής του, και όταν κοιμάται, ζει μέσα στο όνειρό του την πραγματικότητα του κόσμου. Ο αλαφροΐσκιωτος όσο περισσότερο καθαρός είναι μέσα στο φως του συνειδητού και της αγρύπνιας, τόσο πιστότερα ζει τη λαχτάρα και τη νοσταλγία του μέσα στο φέγγος του ασυνείδητου και του ύπνου. Ο αλαφροΐσκιωτος άνθρωπος είναι μέσα στον κόσμο η σάρκωση του αόρατου θεού (σ.σ. βλ. περί θεού, στο κεφ. "Η Ερώτηση της Μαργαρίτας" – Γκέμμα).


Ο μεταμορφωμένος άνθρωπος ζει το μέτριο και τον απλό βίο της φύσης, γιατί γνώρισε τον άπειρο και το σύνθετο κύκλο της γνώσης. Η νοσταλγία της ηρεμίας, στην οποία έφτασε, έχει αφημένη πίσω της ολόκληρη την αγωνία της Οδύσσειας, από την οποία πέρασε.

Ο Πλάτων στο μεγάλο μύθο του θάνατου και της γέννησης, με τον οποίο τελειώνει την Πολιτεία του, διηγιέται ότι ο Οδυσσέας, ο άνθρωπος που περιπλανώμενος εγνώρισε όλη τη «φριχτή γνώση» του κόσμου, διάλεξε σταθερά και αδίσταχτα να ξαναζήσει απλή, ερημική και άγνωστη ζωή.

βίον ἀνδρὸς ἰδιώτου ἀπράγμονος,
καὶ… παρημελημένου ὑπὸ τῶν ἄλλων.

Εάν η ζωή του μεταμορφωμένου, του καθαρού, του αλαφροΐσκιωτου σκανδαλίζει, το σκάνδαλο κρέμεται σα μυλικός λίθος στο λαιμό εκείνων, που σκανδαλίζονται.

Ιστορεί ο Αριστοτέλης ότι κάποτε άνθρωποι ξένοι εκίνησαν για την Έφεσο από τόπο μακρυνό με σκοπό να επισκεφθούν, να ιδούν και να θαυμάσουν το σοφό Ηράκλειτο. Όταν έφτασαν όμως στην πόλη, εσκανδαλίσθηκαν και ένοιωσαν σφοδρή απογοήτεψη, επειδή ευρήκαν τον Ηράκλειτο, τον οχλολοίδωρο και ερημοπολίτη, να ζεσταίνεται μπροστά στο κυκλικό άνοιγμα του φούρνου κάποιας νοικοκυράς.

θερόμενον πρὸς τῷ ἰπνῷ.

Στους επίδοξους προσκυνητές στάθηκε χαλεπό να εννοήσουν ότι ο πικρός Ηράκλειτος είχε γενεί ένα απλό κομμάτι της φύσης, σαν τον απλό καρπό ενός δέντρου στο σύνορο του κήπου.»

__________________________________
Δημήτρης Λιαντίνης – «Έξυπνον Ενύπνιον - Οι Ελεγείες του Duino του Rilke», (αποσπάσματα από τη διδακτορική διατριβή του - 1977).

(Οι Ελεγείες, για όποιον δεν τις έχει διαβάσει, είναι ένα αριστούργημα. Σας το προτείνουμε ανεπιφύλακτα.)